کد مطلب:20716 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

آيا تفاوت گذاردن بين فرزندان، از سوي والدين كار صحيحي است؟

يكي از دستورات مهم اسلام رعايت عدالت در همة زمينهها است; چنان كه خداوند ميفرمايد: إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاْ ?ًِحْسَـَن...;(نحل،90) در ادارة خانواده نيز عدل و انصاف ضرورت دارد و پدر و مادر موظفند، با همة فرزندان يكسان رفتار كنند و هيچ كدام را بر ديگري ـ دست كم در ظاهر ـ بر ديگري ترجيح ندهند. دختر، پسر، زشت و زيبا، بزرگ و كوچك، خوش استعداد و كم استعداد و سالم و معيوب، همه را فرزندخويش دانسته و در بينشان تفاوتي قائل نشوند; چنان كه پيامبر اكرم ميفرمايند: عدالت را در بين فرزندانتان رعايت كنيد، حتي در خفا چنان كه شما دوست داريد فرزندانتان در احسان و لطف با عدالت با شما رفتار كنند، آنان نيز از شما همين انتظار را دارند.(مكارم الاخلاق، رضي الدين حسن بن فضل طبرسي، ص 220، انتشارات شريف رضي / ر.ك تربيت، آيت الله ابراهيم اميني، ص 187، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي.)

نكته شايان ذكر اين است كه غالباً تفاوت و بي مهري والدين به برخي از فرزندان خواسته دروني آنان نيست.

با اندكي دقت و تأمل در زندگي خودمان به سادگي خواهيم فهميد كه خداوند چه قدر ما بچهها را دوست داشته است كه پدران و مادراني مهربان براي ما آفريده است .براي نمونه، اگر 30 ماه اول زندگي هر كودكي را ملاحظه كنيم، ميبينيم كه مادر و در كنار او پدر بزرگترين ايثار و فداكاري و مهرباني را براي فرزندان انجام ميدهند.

در دوران بارداري بر اثر كمبودهايي كه در جسم مادر به خاطر ايثار به فرزند رخ ميدهد، سختترين حالات به مادر روي ميدهد و حتي روي استخوانها و اعصاب او اثر ميگذارد، گاه خواب، خوراك، استراحت را از او ميگيرد و نشستن و برخاستن براي او مشكل ميشود; امّا با صبر و حوصله تمام و به عشق فرزندي كه به زودي چشم به دنيا ميگشايد تمام اين ناملايمات را تحمل ميكند.

بعد از دوران بارداري، دوران سخت ديگري شروع ميشود، دوران مراقبت دايم و شبانه روزي از فرزند، دوراني بايد به تمام نيازهاي كودكي پاسخ گويد كه هيچ گونه قدرت بر بيان نيازهاي خود ندارد; ولي مادر و پدر با كنجكاوي و صبر تمام يك يك اين نيازها را تشخيص ميدهند و برآورده ميكنند و بعد از آن نيز تا حدي كه بتوانند در سنين مختلف يار و غمخوار فرزند ميمانند. در آيه 15 سوره احقاف: َ وَصَّيْنَا الاْ ?ًِنسَـَنَ بِوَ َلِدَيْهِ إِحْسَـَنًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَ وَضَعَتْهُ كُرْهًا... به برخي از اين فداكاريها اشاره شده است.

از مطالب بالا معلوم ميشود كه خداوند پدران و مادران را مهربان آفريده و همچنين خواهران و برادران نيز به خاطر آن كه از يك پدر و مادر متولد ميشوند، مانند بچههاي حيوانات نيستند; بلكه نسبت به يكديگر رئوف و مهربانند و پيوند فطري و دروني خود را ميتوانند در پرتو آموزشهاي ديني شكوفا نمايند.

امّا اين كه گاهي احساس ميشود اعضاي خانواده نسبت به فرزندي بيمهري ميكنند، اين نامهرباني خواسته دروني آنان نيست بلكه بر اثر مشكلات زندگي، آشنا نبودن به شيوه رفتار با فرزندان، بداخلاق بودن فرزند، سرپيچي كردن از دستورهاي بزرگترها و... پيش ميآيد. اين مشكل موقت را ميتوان با صحبت كردن با اعضاي خانواده و در صورت نياز با مشاوري آشنا به امور تربيتي حل نمود و زندگي شاد و دلپذيري را بنا نهاد.(ر.ك: تفسير نمونه، آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 21، ص 324، دارالكتب الاسلامية / ارزش پدر و مادر در قرآن و روايات، سيد اسماعيل گوهري.)